ارتودنسی دندان و انواع آن
ارتودنسی دندان و انواع آن
ارتودنسی، یکی از خدمات حیاتی دندانپزشکی است که تأثیر بسزایی در بهبود زیبایی و سلامت دهان و لبخند افراد دارد. این روزها، دندانپزشکی به طور گسترده‌تری از مرحله‌های معمولی مانند اکستراکشن دندان یا درمان‌های پایه‌ای پیشرفت کرده است و فراهم آوردن لبخندی زیبا و سلامت دندان‌ها از مهمترین اهداف آن محسوب میشود.
ارتودنسی، یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی است. این درمان می‌تواند برای افراد با شرایط مختلف و در سنین متفاوت انجام شود. ارتودنسی دارای انواع مختلفی است و شیوه انجام آن نیز بسته به شرایط و نیازهای هر فرد متفاوت است.
اما ارتودنسی، درمانی زمان‌بر و هزینه‌بر است، بنابراین انتخاب دندانپزشک مناسب برای انجام این درمان بسیار اهمیت دارد.
ارتودنسی دندان چیست؟
ارتودنسی دندان یک رشته از دندانپزشکی است که به تصحیح و تنظیم موقعیت دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازد. این درمان برای اصلاح اشتباهات در قالب و موقعیت دندان‌ها، اصلاح ارتباطات فکی، و بهبود عملکرد دهان و فک‌ها انجام میشود.
درمان ارتودنسی ممکن است با استفاده از اپاراتوس‌های ثابت (مانند براکت و وایر) یا اپاراتوس‌های قابل حذف (مانند مزون و اینوایزر) صورت بگیرد. هدف نهایی این درمان، ایجاد یک لبخند زیبا و سالم، اصلاح عملکرد دهانی، و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
ارتودنسی به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌های درمانی در دندانپزشکی شناخته میشود و می‌تواند در افرادی با انواع مختلفی از مشکلات دندانی، از جمله ترازوی دندان، تیزی دندان‌ها، و اختلالات فکی مانند خزش فکی و اختلالات در جوانه‌ای و بزرگسالان مورد استفاده قرار گیرد.
با ارتودنسی دندان قبل و بعد چه تغییری می کنید؟
با انجام درمان ارتودنسی، تغییرات بسیاری در موقعیت و شکل دندان‌ها و فک‌ها ایجاد میشود که می‌تواند بهبود چشمگیری در ظاهر و عملکرد دهان داشته باشد. برخی از تغییرات قابل مشاهده قبل و بعد ارتودنسی عبارتند از:
- ترازوی دندان: اصلاح ترازوی دندان، به‌طوری‌که دندان‌ها به یکدیگر مطابقت داشته باشند و هماهنگی صحیحی داشته باشند.
- موقعیت دندان‌ها: تنظیم موقعیت دقیق دندان‌ها، که ممکن است شامل جابجایی، چرخش، و یا کوچک شدن یا بزرگ شدن دندان‌ها باشد.
- تغییرات ظاهری: بهبود ظاهر لبخند و صورت به دلیل تغییرات در موقعیت دندان‌ها و فک‌ها.
- تغییرات در عملکرد: ارتودنسی می‌تواند بهبود عملکرد دهانی مانند حرکت دهان بدون درد، جوانه‌ای درست، و جوانه‌ای منظم را فراهم آورد.
- راحتی و کیفیت زندگی: بهبود راحتی در زمان خوردن و صحبت کردن و کاهش مشکلات مرتبط با دندان و فک.
- ایمنی و سلامتی: ارتودنسی می‌تواند بهبود سلامت دهان و دندان‌ها را ایجاد کرده و مشکلات مانند بلوغ زودرسی و تراکم دندانی را پیشگیری کند.
این تغییرات بین فرد به فرد متفاوت است و به شرایط ابتدایی هر فرد و هدف درمان بستگی دارد.
انواع ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان انواع مختلفی دارد که هر یک برای شرایط و نیازهای مختلف افراد مناسب است. برخی از انواع ارتودنسی عبارتند از:
- ارتودنسی ثابت (سنتی یا معمولی): در این روش، براکت‌ها (بندهای دندانی) به سطح دندان‌ها چسبانده می‌شوند و با استفاده از وایرهایی به نام آرچ‌وایر، فشار و کشش بر روی دندان‌ها اعمال میشود تا موقعیت آنها تغییر کند.
- ارتودنسی شفاف (اینوایزلاینر): این روش از سری پلاک‌های شفاف ساخته شده است که به‌طور اختصاصی برای هر فرد ساخته میشود و به تدریج موقعیت دندان‌ها را تغییر می‌دهد. این روش برای برخی از افراد که نیاز به درمان کمتری دارند، مناسب است.
- ارتودنسی ترکیبی: این روش شامل استفاده همزمان از براکت‌ها و اینوایزلاینرها است. برای برخی از موارد که نیاز به ترکیب درمانی دارند، این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ارتودنسی جراحی: در برخی از موارد، ارتودنسی با جراحی همراه میشود تا بهبود موقعیت دندان‌ها و فک‌ها به‌طور کامل‌تر انجام شود. این روش برای موارد پیچیده و سنگین‌تر استفاده میشود.
هر یک از این انواع ارتودنسی مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط و نیازهای هر فرد دارد. تخصص دندانپزشک در انتخاب و اعمال درمان مناسب بسیار اهمیت دارد.
بیشتر بخوانید: جرم گیری دندان
چه افرادی به انواع درمان ارتودنسی دندان نیاز دارند؟
افرادی که به انواع درمان ارتودنسی دندان نیاز دارند، ممکن است شرایط و مشکلات مختلفی داشته باشند. برخی از افراد که به درمان ارتودنسی نیاز دارند عبارتند از:
- افرادی با اختلالات ترازوی دندان: افرادی که دندان‌هایشان فاصله‌ها یا فشرده‌ای دارند، ترازوی دندان نامناسبی دارند یا دندان‌هایشان در جهت غیرطبیعیی قرار دارند، به ارتودنسی نیاز دارند.
- افرادی با مشکلات جوانه‌ای: مشکلات جوانه‌ای مانند پروکسیمالیتی، مالوکلوزیون، خزش فکی و خزش دندان‌ها نیازمند درمان ارتودنسی هستند.
- افرادی با اختلالات فکی: اختلالاتی مانند خروج فکی، خزش یا تاخیر در رشد فک‌ها نیازمند ارتودنسی هستند.
- افرادی با مشکلات استوانه‌ای: افرادی که دارای مشکلات استوانه‌ای مانند بیت عمیق یا بیت باز هستند، به درمان ارتودنسی نیاز دارند.
- افرادی با مشکلات استتوفنگوماتیکی: افرادی که دارای مشکلات استتوفنگوماتیکی مانند استوفنگوماتیسم (زبان جلوی دندان‌ها) یا استوفنگوماتیسم خلفی (زبان پشت دندان‌ها) هستند، به ارتودنسی نیاز دارند.
همچنین، افرادی که مایل به بهبود زیبایی لبخند و استقامت دندان‌های خود هستند نیز ممکن است به درمان ارتودنسی مراجعه کنند. در نهایت، تصمیم برای شروع درمان ارتودنسی باید توسط یک دندانپزشک متخصص و بر اساس ارزیابی دقیق شرایط فرد گرفته شود.
بیشتر بخوانید: ایمپنت دندان
ارتودنسی دندان چقدر طول میکشد؟
مدت زمانی که برای انجام درمان ارتودنسی نیاز است، بستگی به میزان اختلافات موقعیتی و شدت مشکلات دندانی هر فرد دارد، به‌طوری‌که ممکن است بین چند ماه تا چند سال طول بکشد. این مدت زمانی می‌تواند متفاوت باشد و توسط دندانپزشک متخصص مشخص میشود.
به طور معمول، مدت زمان درمان ارتودنسی ثابت در حدود ۱ تا ۳ سال است. اما ممکن است در برخی موارد مشکلات سنگین‌تر، نیاز به مدت زمان بیشتری داشته باشد. همچنین، ارتودنسی شفاف (مانند اینوایزلاینرها) معمولاً به مدت زمان کوتاه‌تری انجام میشود، اما نیاز به تعدادی از تغییرات متوالی دارد که باید با دقت دنبال شود.
در هر صورت، مدت زمان درمان ارتودنسی تا حد زیادی به تعاون فرد مشتری (با رعایت دقیق دستورات و همکاری در جلسات مراقبت و تنظیمات)، شدت مشکلات دندانی، و نوع درمان ارتودنسی انجام شده بستگی دارد.
مزایای ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی دارای مزایای متعددی است که شامل اصلاح مشکلات دندانی و فکی، بهبود ظاهر و عملکرد دهان، و ارتقای کیفیت زندگی فرد میشود. برخی از مزایای ارتودنسی عبارتند از:
- تصحیح مشکلات دندانی و فکی: ارتودنسی می‌تواند مشکلاتی مانند ترازوی دندان، جوانه‌ای‌ها، فراگیری دندانی، و مشکلات فکی مانند خزش فکی را اصلاح کند.
- بهبود ظاهر لبخند: ارتودنسی می‌تواند بهبودی چشمگیر در ظاهر لبخند و صورت فراهم کند، با ایجاد هماهنگی و ترتیب در دندان‌ها و فک‌ها.
- راحتی در صحبت و خوردن: با تصحیح موقعیت دندان‌ها و فک‌ها، افراد می‌توانند با راحتی بیشتری صحبت کرده و غذا خوردن را لذت بخش تر تجربه کنند.
- بهبود عملکرد دهانی: ارتودنسی می‌تواند بهبودی در عملکرد دهانی مانند جوانه‌ای درست، کمترین خستگی و ناخوشی در مفصل فکی، و کاهش درد و ناراحتی در دهان فراهم کند.
- افزایش اعتماد به نفس: با بهبود ظاهر لبخند و صورت، افراد ممکن است اعتماد به نفس بیشتری به خود پیدا کنند و روابط اجتماعی و شخصی خود را بهبود بخشند.
- پیشگیری از مشکلات دندانی در آینده: ارتودنسی می‌تواند از بروز مشکلات دندانی و فکی در آینده جلوگیری کند و به حفظ سلامت دهان و دندان‌ها کمک کند.
به طور کلی، ارتودنسی می‌تواند بهبودی چشمگیر در زیبایی، سلامت، و عملکرد دهان و فک‌ها فراهم کند و به افراد کمک کند تا یک لبخند زیبا و سالم داشته باشند.
هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟
هزینه ارتودنسی دندان بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع درمان انتخابی، شدت مشکلات دندانی، مکان جغرافیایی، تخصص دندانپزشک، و مدت زمان درمان دارد. اما به طور کلی، هزینه‌های ارتودنسی می‌تواند بین ۲۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ دلار یا بیشتر نیز برآورد شود.
برای ارتودنسی ثابت (با براکت و وایر)، معمولاً هزینه‌ها می‌توانند بین ۳۰۰۰ تا ۷۰۰۰ دلار باشند. اما درمان‌های شفاف مانند اینوایزلاینرها معمولاً هزینه بیشتری دارند و ممکن است بین ۴۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ دلار یا بیشتر نیاز باشد.
در برخی موارد، بیماری‌های همراه مانند عفونت‌ها یا اختلالات جراحی ممکن است هزینه‌ها را افزایش دهد. همچنین، برخی از بیماران ممکن است به ارتودنسی ترکیبی نیاز داشته باشند که می‌تواند هزینه را بیشتر کند.
قبل از شروع درمان، مهم است با دندانپزشک خود مشورت کرده و هزینه‌ها و گزینه‌های مختلف را بررسی کنید. همچنین، برخی از بیماری‌ها و شرایطی مانند ارتودنسی جراحی ممکن است توسط بیمه پوشش داده نشوند، در حالی که در بیماری‌های دیگر، بیمه ممکن است بخشی از هزینه را پوشش دهد.
بیشتر بخوانید: عصب کشی دندان و هزینه آن
مراحل ارتودنسی دندان
مراحل ارتودنسی دندان عموماً شامل چند مرحله اصلی هستند. این مراحل ممکن است بر اساس نوع درمان و شرایط فرد متفاوت باشند، اما به طور کلی عبارتند از:
- مشاوره و بررسی اولیه: در این مرحله، فرد با دندانپزشک خود ملاقات می‌کند تا مشکلات دندانی و فکی خود را بررسی کند و گزینه‌های درمانی را بررسی کند. این شامل بررسی شدت مشکلات، انتخاب نوع درمان ارتودنسی، و بررسی هزینه‌ها و زمان‌بندی میشود.
- بررسی اطلاعات پزشکی و دیاگنوز: در این مرحله، دندانپزشک اطلاعات پزشکی کامل فرد را جمع‌آوری می‌کند، از جمله تصاویر رادیوگرافی، اسکن‌های دندانی، و اندازه‌گیری‌های مورد نیاز.
- شروع درمان: این مرحله شامل قرار دادن براکت‌ها (برای ارتودنسی ثابت) یا پیشگیری‌ها (برای ارتودنسی شفاف) بر روی دندان‌ها و شروع به کار با آرچ‌وایر و سایر وسایل ارتودنسی است.
- تنظیمات منظم: فرد به طور منظم باید به دندانپزشک خود مراجعه کرده و تنظیمات لازم برای اصلاح موقعیت دندان‌ها انجام دهد. این شامل تعویض آرچ‌وایر و انجام تغییرات در براکت‌ها میشود.
- پایان درمان: پس از رسیدن به موقعیت مطلوب دندان‌ها، درمان ارتودنسی پایان می‌یابد. در این مرحله، براکت‌ها یا پیشگیری‌ها برداشته می‌شوند و اقدامات لازم برای حفظ موقعیت جدید دندان‌ها انجام میشود.
- نگهداری: پس از پایان درمان ارتودنسی، فرد به دندانپزشک خود برای ارتقاء دائمی دندان‌ها مراجعه می‌کند، که شامل استفاده از رتنر وایرهای نگهداری و دیدارهای منظم برای ارزیابی میشود.
این مراحل تا حدی ممکن است بر اساس نیازهای خاص هر فرد و نوع درمان متفاوت باشند، اما این گستره از مراحل معمولی در ارتودنسی را شامل میشود.
چه کسی نمی تواند ارتودنسی کند؟
ارتودنسی برای بیشتر افرادی که مشکلات دندانی یا فکی دارند، ممکن است گزینه مناسبی باشد، اما برخی از افراد به دلایل مختلفی نمی‌توانند ارتودنسی انجام دهند. برخی از افرادی که ممکن است نتوانند ارتودنسی کنند عبارتند از:
- افرادی با مشکلات جدی سلامتی عمومی: افرادی که مشکلات جدی سلامتی مانند بیماری‌های قلبی، عفونت‌های دندان شدید، یا مشکلات سیستمیک دیگر دارند، ممکن است به دلیل خطرات احتمالی نتوانند ارتودنسی انجام دهند.
- افرادی با برخی اختلالات جراحی: برخی از افراد به دلیل اختلالات جراحی مانند فاصله‌های بزرگ بین دندان‌ها یا مشکلات جدی فکی، نمی‌توانند از ارتودنسی به عنوان روش درمانی استفاده کنند.
- افرادی با برخی مشکلات دندانی و فکی جدی: برخی از افراد ممکن است به دلیل مشکلات جدی دندانی و فکی مانند عدم وجود دندان‌های کافی برای ارتودنسی، تضمین موفقیت نداشته باشند.
- افرادی با مشکلات تکون‌پذیری و شکستگی سنگین دندان‌ها: افرادی که دندان‌های ضعیف و تکون‌پذیری دارند یا دندان‌هایی دارند که به راحتی شکسته می‌شوند، ممکن است به دلیل خطرات مرتبط با ارتودنسی نتوانند از آن استفاده کنند.
همچنین، افرادی که قادر به همکاری در طول درمان ارتودنسی نیستند (مانند کودکان کوچک) نیز ممکن است به دلیل عدم همکاری نتوانند ارتودنسی انجام دهند. در هر صورت، قبل از تصمیم گیری درباره ارتودنسی، مهم است با یک دندانپزشک متخصص مشورت کرده و شرایط خاص خود را بررسی کنید.
سن ارتودنسی دندان
سن ارتودنسی دندان ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد و بستگی به شرایط دندانی و فکی هر فرد دارد. اصولاً، ارتودنسی می‌تواند در هر سنی انجام شود، از کودکی تا سن بزرگسالی. اگر یک فرد مشکلات دندانی یا فکی دارد که نیاز به تصحیح دارد، می‌تواند به دندانپزشک خود مراجعه کند و ارتودنسی را آغاز کند.
در بسیاری از موارد، ارتودنسی در دوران کودکی و نوجوانی معمولاً توصیه میشود زیرا در این دوران، استخوان‌ها هنوز در حال رشد و توسعه هستند و موقعیت دندان‌ها و فک‌ها را به‌طور نسبتاً آسان‌تر می‌توان تصحیح کرد. با این حال، ارتودنسی در سن بزرگسالی نیز ممکن است موثر باشد و برخی از افراد ممکن است به دلیل عدم دسترسی یا تصمیم‌گیری به دلیل مشکلات دندانی در سنین کودکی و نوجوانی، در سن بزرگسالی به ارتودنسی مراجعه کنند.
به طور کلی، مهمترین نکته این است که هر فردی که مشکلات دندانی یا فکی دارد و می‌خواهد آنها را تصحیح کند، باید با دندانپزشک خود مشورت کند تا بهترین زمان برای شروع درمان را تعیین کنند.
روش های جایگزین ارتودنسی چیست؟
جایگزین‌های ارتودنسی برای افرادی که از درمان ارتودنسی معمولی (با براکت و وایر) استفاده نمی‌کنند یا نمی‌توانند، شامل روش‌هایی مانند:
- ارتودنسی شفاف (مانند اینوایزلاینرها): این روش شامل استفاده از سری لقمه‌های شفاف است که روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و به تدریج موقعیت دندان‌ها را تصحیح می‌کنند. این روش معمولاً برای مواردی با مشکلات خفیف تر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان یک جایگزین زیبایی برای براکت‌های معمولی مورد توجه است.
- ارتودنسی شفاف با براکت‌های شفاف: در این روش، براکت‌های شفاف به جای براکت‌های فلزی استفاده می‌شوند، که ظاهر زیبایی‌تری دارند و کمتر دیده می‌شوند. این روش نیز برای مواردی با مشکلات خفیف تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- استفاده از فوم و چربی‌های ترموپلاستیک: این روش معمولاً برای کودکان با مشکلات خفیف تر استفاده میشود. در این روش، با استفاده از فوم‌های ترموپلاستیک یا چربی‌های دیگر، فشارهایی روی دندان‌ها اعمال میشود تا موقعیت آنها را تصحیح کند.
- استفاده از فرم‌های تغییر شکل: این روش ممکن است برای مواردی با مشکلات خفیف تر مورد استفاده قرار گیرد، که با استفاده از فرم‌های تغییر شکل، فشارهایی روی دندان‌ها اعمال میشود تا موقعیت آنها را تصحیح کند.
هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و بر اساس نوع مشکلات دندانی، ترجیحات فرد، و راه‌های دسترسی به درمان، انتخاب می‌شوند. مهم است که قبل از انتخاب هر روشی، با دندانپزشک خود مشورت کرده و گزینه‌های مختلف را بررسی کنید.
